“Pazar Yeri Etkisi”: Platform Ekonomisi Avrupa’nın Eski Lojistik Yapısını Nasıl Sarsıyor

Avrupa lojistiği uzun yıllardır parçalı bir yapıya sahipti; her ülke kendi kuralları, aracıları ve zaman alan prosedürleriyle ilerliyordu. Tam da bu noktada dijital platformlar yeni bir mantık sunuyor: Daha az aracı, daha fazla şeffaflık ve daha hızlı karar alma. Turizmi Airbnb, şehir içi ulaşımı Uber ile dönüştüren model şimdi de yük taşımacılığına yön veriyor.

Eskiden günler süren bir süreç artık dakikalar içinde çözülebiliyor. Bir şirket hizmet talep ediyor, anında maliyet, güzergâh ve zamanlama bilgisi alıyor, süreci baştan sona takip edebiliyor. Aracıların azalması ise fiyatların şişmesini önlüyor. Kaçınılmaz bir evrim gibi görünse de, aslında aracı ortadan kalkmadı; sadece bir uygulamanın içine taşındı.

Bu değişim özellikle otomotiv sektöründe belirgin. Araç taşımak günlük bir ihtiyaçken, platformlar sayesinde üreticiler, bayiler ve kiralama şirketleri neredeyse anında taşıma ayarlayabiliyor, klasik uzun koordinasyon süreçlerini atlayabiliyor. En azından vaat edilen bu.

Pazarlama söylemi oldukça cazip: Daha hızlı, daha ucuz ve daha şeffaf lojistik. Ancak bu yeni riskleri de beraberinde getiriyor. Herkes sürücü olabiliyorken kalite nasıl sağlanacak? Çalışma koşulları ve sorumluluklar nasıl netleşecek? Ve tek bir platform sektörün kapı bekçisi olacak kadar büyürse ne olacak?

“Pazar yeri etkisi” yalnızca bir dijital araç değil, sektörün işleyişinde köklü bir değişim. Eskiden güven ve kişisel ilişkilere dayanan geleneksel lojistik, giderek anonim platform ekosistemine çekiliyor. Sonuç hız ve verimlilik olabilir; fakat aynı zamanda mesafe, daha sıkı kontrol ve algoritmalara daha fazla bağımlılık da getiriyor. Fransa’da ise, her sarsıcı değişimde olduğu gibi, grevlerin başlaması uzun sürmeyecek.