Avrupa Otomotivinde Nexperia Krizi: Çip Sıkıntısı Kapıda
Avrupa otomotiv sektörü, üretimi haftalar içinde durma noktasına getirebilecek yeni bir çip kriziyle karşı karşıya. Kriz masalarında tek bir isim yankılanıyor: Nexperia. Takvim bir ay daha ilerlemeden bir çözüm bulunmazsa, kıtadaki montaj hatları tamamen duracak.
Financial Times’a konuşan kaynaklar, durumu hiç süslemeden anlatıyor. Otomobil üreticileri, kalan çip stoklarını adeta savaş zamanı karneyle dağıtılan malzemeler gibi idareli kullanıyor. Nexperia’nın Hollanda’daki operasyonu, Çin’deki kendi fabrikasına silikon gofret göndermeyi durdurdu. Bu tek kopuş, modern araçların sandığımızdan çok daha fazla bağımlı olduğu tedarik zincirini çökertti.
Nexperia, Çinli Wingtech Technologies’e ait. Şirket geçen yıl ABD’nin yaptırım listesine girdi, Nexperia da sonbaharda aynı akıbete uğradı. Hollanda hükümeti ise ülkedeki fabrikaların kontrolünü devraldı. Wingtech buna ihracat kısıtlamalarıyla karşılık verdi. Sonuç: Avrupa’daki tüm üretim hatlarını tıkayan bir darboğaz.
Gofretten kabloya uzanan uzun yol
Nexperia çipleri, Çin’deki montaj tesisine gitmeden önce birkaç Avrupa fabrikasından geçiyor. Son işlemlerden sonra bile, bu parçalar tekrar Avrupa’ya dönüp araçlara takılıyor. Farlar, hava yastıkları, kilitler, cam kaldırma sistemleri gibi sıradan görünen ama yokluğunda tüm aracı çalışmaz hale getiren sistemleri yönetiyorlar.
Bir otomotiv yöneticisi Financial Times’a, bu sıkıntının yüzlerce sektörü birden vurduğunu ve mevcut stokların sadece birkaç hafta yeteceğini söylüyor. Alternatif arayışları gece gündüz sürüyor.
Küresel dalgalar, yerel sancılar
Honda, Meksika’daki fabrikasında üretimi şimdiden kısmak zorunda kaldı. Çünkü çip eksikliği artık arada bir yaşanan bir sorun değil, günlük bir engel haline geldi. Meksika tesisi 2024’te yüz doksan bin araç üretti, bunların yüz elli bini ABD’ye gitti. Bu hacim, uzun süreli bir duraksamayı kaldıramaz.
Avrupa için gerçeklerle yüzleşme zamanı
Nexperia etrafında dönen kaos, Avrupa’nın Asya çip üretimine bağımlılığını azaltmaya çalıştığı bir döneme denk geldi. Bu kriz, sistemin ne kadar kırılgan olduğunu acı bir netlikle gösteriyor. Avrupa, yarı iletken endüstrisini büyütmekten bahsediyor ama sahadaki ilerleme, hedeflerin çok gerisinde. Kore ve Tayvan’daki rakipler kendi hızlarında ilerlerken, tedarik zincirindeki her kopuş Avrupa’yı bir adım daha geriye atıyor.
Görünen o ki, gerçek lüks artık deri koltukta ya da parlak kromda değil. Bir otomobilin hareket edip etmeyeceğine karar veren incecik bir silikon parçasında saklı.
